درب آسانسور و انواع آن
یکی از مهم ترین اجزای آسانسور از نظر ایمنی و کارکرد، درب آن می باشد که نصب و سوار کردن انواع درب آسانسور نیز از اهمیت بالایی برخوردار می باشد، زیرا در صورت بروز هر گونه مشکل در راستای بی دقتی در نصب اجزای مختلف درب آسانسور می تواند خسارت های جبران ناپذیر مالی و جانی به بار بیاورد. به همین دلیل از مهم ترین وظیفه ی درب های آسانسور، تامین امنیت مسافران از طریق تفکیک فضا و قطع دسترسی به محیطهای خطرناک می باشد. همچنین در مواردی نباید به جنبه تزییتی درهای آسانسور توجه نموده و از ایمنی آن غافل شویم.
به طور کلی درب آسانسور به دو گروه اصلی درب داخل کابین و درب داخل طبقه که به طور اختصار به درب کابین و درب طبقه معروف هستند تقسیم می گردند. که درب طبقه خود نیز به دو بخش درب اتوماتیک و درب دستی تقسیم می شد و تعداد درب طبقه به تعداد توقف های موجود در ساختمان وابسته می باشد. در ادامه مطلب قصد داریم با جزئیات بیشتر به معرفی انواع درب های کابین و طبقه آسانسور بپردازیم.
انواع درب آسانسور
به طور کلی هر دستگاه آسانسور از مجموعه ای شامل دو نوع درب تشکیل گردیده و عملکرد آن به صورت یکپارچه می باشد. این مجموعه عبارت است از درب کابین که بر روی کابین سوار می شود. و درب طبقات که در هر ایستگاه آسانسور یکی از آن وجود دارد.
درب کابین آسانسور
تعداد درب کابین آسانسور بستگی به تعداد ورودی و خروجی کابین آسانسور داشته. و به طور معمول تعداد درب کابین در اکثر ساختمان ها یکی می باشد. درب کابین همراه با کابین آسانسور جابهجا می گردد و تنها در زمان ایستادن کامل در توقف گاه باز می شود. این درب به صورت خودکار در زمان حرکت بسته و با ایزوله کردن فضای کابین مسافران را از خطرات محیطِ متحرکِ پیرامون، حفظ می نماید. درب کابین آسانسور به دو نوع تمام اتوماتیک و نیمه اتوماتیک تقسیم می شود که اجزای تشکیل دهندهی درب کابین عبارت است از:
- کفشک ها
- کنتاکت
- موتور سر درب
- تسمه
- قرقره ها
- چهارچوب
- لته ها
- سیل درب
درب طـبقات آسانسور
این درب بین ایستگاه طبقه و چاه آسانسور قرار می گیرد. و دسترسی افراد حاضر در طبقات به چاه آسانسور را محدود می نماید که در برابر خطراتی نظیر سقوط به چاه یا برخورد با کابین در حال حرکت را از بین برده می شود. درب طبقه تنها زمانی باز می شود که کابین در طبقه به جهت ورود یا خروج مسافرین توقف نماید. نوع و همچنین اندازهی این درب به نوع کاربری آسانسور، فضا و استانداردهای موجود بستگی دارد. درب طبقات آسانسور انواع مختلفی دارد که می توان لولایی، تلسکوپی، سانترال و درب های آکاردئونی را برای آن ها نام برد. انتخاب نوع و اندازه بازشوی درب طبقات با توجه به طراحی آسانسور و متناسب با نوع کاربری و مطابق با استانداردها صورت می پذیرد.
انواع درب آسانسور از نظر نوع کارکرد
علاوه بر تقسیم بندی که در قسمت فوق اشاره نمودیم، تقسیم بندی دیگری از درب آسانسور، درب های کابین و درب طبقات آسانسور وجود دارد که را از نظر نوع کارکرد به ۲ نوع درب اتوماتیک و نیمه اتوماتیک طبقه بندی می کنند. تفاوتی که این درب ها با یکدیگر دارند در نوع نیروی است که جهت باز یا بسته شدن آن ها صرف می شود.
درب اتوماتیک آسانسور
در این مدل از درب های آسانسور، هم درب کابین و هم درب طبقات بصورت خودکار باز و بسته می گردند. این نوع درب ها را یا از نوع تسلکوپی یا سنترال طراحی و اجرا می نمایند. در نوع تلسکوپی درب تنها از یک سمت باز و بسته می شود و در نوع سنترال درب از وسط باز و سپس دوباره از کناره ها بسته می شود. از مزیت های مهم در درب های اتوماتیک، سرعت بالاتر، صدای بسیار کم و سهولت کاربری بیشتری دارند.
قسمتهای تشکیل دهنده ی درب های اتوماتیک عبارتند از:
- کنتاکت
- کفشک ها
- سیل درب
- لته ها
- چهارچوب
درب نیمه اتوماتیک آسانسور
درب های نیمه اتوماتیک به وسیله ی نیروی مکانیکی وارد شده توسط مسافر (هل دادن) باز و یا بسته می شوند. به اینگونه که درب طبقات که به صورت لولایی می باشد توسط مسافر باز شده و درب کابین که اغلب از نوع تلسکوپی می باشد، بدون دخالت مسافر به شکل خودکار باز می شود.
انواع درب آسانسور از نظر نوع باز و بسته شدن
درب های آسانسور را از نظر نوع و سبک باز و بسته شدن به ۴ دسته کلی تقسیم می شوند.
درب لولایی آسانسور
این درب ها که از قدیمی ترین نوع درب می باشد که برای آسانسور های کوچک با فضای محدود کاربرد دارد. عدم نیاز به عرض زیاد جهت کارکرد صحیح از مزایای این نوع دربها است. به طور معمول این درب ها در عرضهای ۷۰ ، ۸۰ ، ۹۰ سانتی متری تولید می شوند. از معایب این درب ها می توان به مسدود شدن مسیر راهرو هنگام باز شدن درب، سختی باز شدن از نظر نیروی مکانیکی لازم، زمان بر بودن عملیات باز و بسته شدن درب و همچنین عدم کاربرد صحیح برای افراد معلول و کودکان و سالمندان اشاره نمود. اجزای تشکیل دهندهی این نوع از درب عبارت است از:
- کنتاکت
- دیکتاتور
- لولا
- دستگیره
- لته
- چهارچوب
درب عمودی آسانسور
این درها بیشتر در آسانسور های باربری کاربرد دارند. عملکرد این درب ها به این صورت است که درب در راستای عمودی از پایین باز و به سمت بالا رفته و جمع میشود. در هنگام بسته شدن نیز در راستای عمود پایین آمده و باعث بسته شدن درب آسانسور می شود. نیروی باز و بسته کننده ی این نوع درب ها هم از نوع مکانیکی (دستی) و هم از نوع الکترومکانیکی (موتور) می باشد.
درب کپسولی آسانسور
دربهای کپسولی تنها از یک سمت باز یا بسته میشوند. سه قاب بالای این نوع درب ها نصب می گردد که در هنگام باز و بسته شدن، بصورت کشویی بر روی یکدیگر قرار گرفته و از مزیت های این نوع درب ها سرعت بالاتر نسبت به درب های لولایی می باشد.
درب سنترال آسانسور
درب های سنترال از دو لنگه مجزا تشکیل گردیده اند که در زمان بسته شدن، این لنگه ها بصورت مماس کنار هم قرار می گیرند. در زمان باز شدن نیز به صورت کشویی به طرف سمت چپ و راست حرکت می کنند و باعث باز شدن درب از قسمت میانی می شوند. مزیت این دربها سرعت بالای عملکرد و باز و بسته شدن است. عیب این نوع دربها عدم کارکرد صحیح به هنگام خطا و یا کار نکردن چشمی درب آسانسور است.
مزایای درب سنترال نسبت به درب تلسکوپی
- زمان باز و بسته شدن کمتری دارند.
- از لحاظ بصری زیباتر هستند و امکان قرینه سازی کابین با طبقه را فراهم می کنند.
- فضای کمتری از عمق کابین را اشغال میکنند و در کابینهایی که نیاز به عمق بیشتر دارند، کارایی بهتری دارند.
قطعات و تجهیزات درب آسانسور
درهای آسانسور نیز مانند دیگر تجهیزات آسانسور از قسمتهای مختلفی تشکیل شده است. برخی از این قطعات در انواع درهای آسانسور مشترک بوده و برخی دیگر تنها برای یک نوع خاص از درب مورد استفاده قرار می گیرد.
دیکتاتور درب یا آرام بند
وظیفه ی این قطعه در درب های آسانسور، جلوگیری از برخورد و ضربه شدید درب با قسمتهای کابین است. وجود این قطعه در سیستم درب آسانسور باعث نرمی و آرامی باز و بسته شدن درب آسانسور می شود.
مگنت درب
این قطعه برای ایمنی درب آسانسور به کار گرفته می شود. به این صورت که هنگام رسیدن درب به طبقه قفل درب بر روی مگنت فشار ایجاد میکند و باعث باز شدن درب میشود. مگنت درب آسانسور از یک سیم پیچ مغناطیسی و یک اهرم و جک تشکیل شده است.
سنسور درب
نقش این سنسور تشخیص وجود یا عدم وجود شی یا شخص در جلوی درب و همچنین لابهلای در آسانسور می باشد. در دو نوع پرده ای و نقطه ای وجود دارد. در صورت وجود اشیا این سنسور اجازه بسته شدن درب و در نتیجه اجازه ی حرکت به آسانسور را نمی دهد.
کفشک
این قطعه در بالا یا پایین کابین در امتداد ریل راهنما قرار می گیرد. وظیفه این کفشک ها هدایت درب برای باز یا بسته شدن می باشد. کفشک لغزشی، ثابت و غلطکی از انواع کفشک های درب آسانسور می باشد.